φύλλο 4 (ομάδα 1)

1^η δραστηριότητα

Σύμφωνα με τα σχόλια του βιβλίου στην ενότητα 15 «…ο Αριστοτέλης στο απόσπασμα αυτό ακολουθεί την αναλυτική μέθοδο, αυτήν δηλαδή που προσπαθεί να βρει τα συστατικά στοιχεία ενός πράγματος με την ελπίδα ότι αν τα διακρίνει καθαρά και τα καταλάβει θα μπορέσει να έχει τον ορισμό του πράγματος που δεν είναι παρά μια σύνθεση εκείνων».

1.1. Αν λοιπόν το πρόβλημα που έπρεπε να εξετάσετε ήταν η ζωή στο σχολείο, πώς θα εφαρμόζατε την αναλυτική μέθοδο ώστε να γίνουν αντιληπτά τα μέρη που τη συνθέτουν; Με βάση, δηλαδή, τη συλλογιστική του Αριστοτέλη δοκιμάστε να κάνετε κάτι ανάλογο σ’ ένα μικρό κείμενο (150-200 λέξεις) διερευνώντας το ζήτημα της σχολικής ζωής. Θα μπορούσατε να έχετε υπόψη σας τη σχολική ζωή αντί της πολιτείας (τυραννίας, ολιγαρχίας και δημοκρατίας), το σχολείο αντί της πόλης και τον μαθητή και το δάσκαλο αντί του πολίτη. Σαν αφετηρία μπορείτε να έχετε το ερώτημα ποια σχολική ζωή θέλουμε.

2^η δραστηριότητα

Θα διαβάσετε το κείμενο του Χομπς (1588-1679, αρχές του ευρωπαϊκού διαφωτισμού) που ακολουθεί. Θα συγκρίνετε τις απόψεις του με τις απόψεις του Αριστοτέλη όπως τις είδατε στις ενότητες 12, 15 και 16 του βιβλίου. Θα απαντήστε στις ερωτήσεις που ακολουθούν:

2.1. Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η βασική διαφορά μεταξύ των δύο φιλοσόφων όσον αφορά την έννοια του πολίτη;

2.2. Ο Αριστοτέλης μιλάει για Πολιτική Κοινωνία και ο Χομπς για Πολιτική Κοινότητα. Ποιο είναι το περιεχόμενο των ορισμών που δίνει ο καθένας;

2.3. Ποια διαφορά εντοπίζετε στη σύλληψη της πολιτικής κοινότητας/κοινωνίας μεταξύ των δύο στοχαστών; Εξηγήστε την με λίγα λόγια.

2.4 Θεωρείτε ότι η σύγχρονη αντίληψη περί πολιτικής είναι πιο κοντά στην αρχαία ελληνική αντίληψη του Αριστοτέλη ή στην παράδοση του Διαφωτισμού; Εξηγήστε τη θέση σας.

Το κείμενο του Τόμας Χόμπς:

Είναι αλήθεια ότι ορισμένα έμβια πλάσματα, όπως οι μέλισσες και τα μερμήγκια, ζουν σε κοινωνίες. […] Η συμφωνία μεταξύ αυτών των πλασμάτων είναι φυσική, ενώ μεταξύ των ανθρώπων είναι τεχνητή, εφόσον απαιτεί σύμβαση. Συνεπώς δεν είναι να απορεί κανείς που, εκτός από τη σύμβαση, χρειάζεται και κάτι άλλο για να αποκτήσει η συμφωνία τους διάρκεια και σταθερότητα. Τούτο είναι μια κοινή εξουσία, ικανή να τους εμπνέει δέος και να κατευθύνει τις πράξεις τους προς το κοινό όφελος. […] όλοι εκχωρούν ολόκληρη τη δύναμη και την ισχύ τους σ’ έναν άνθρωπο ή σε μια συνέλευση ατόμων να τους εκπροσωπεί… Μ’ άλλα λόγια αναθέτουν σ’ ένα άτομο ή σε μια συνέλευση ατόμων να τους εκπροσωπεί, έτσι ώστε ο καθένας να ορίζει και να αναγνωρίζει τον εαυτό του ως αυτεξούσιο εντολοδότη… υποτάσσοντας ο καθένας τη βούλησή του στη βούληση του τελευταίου και την κρίση στην κρίση του. […] Αφού γίνει αυτό, το πλήθος που ενοποιείται σ’ ένα πρόσωπο ονομάζεται Πολιτική κοινότητα και στα λατινικά civitas.